Trzustka lub gruczoł trzustkowy jest jednym z największych gruczołów układu pokarmowego. Aby odpowiedzieć na pytanie, jakie funkcje pełni trzustka, warto powiedzieć, że oprócz większości z nich, która jest odpowiedzialna za wydzielanie zewnętrzne, izolowana jest mniejsza, odpowiedzialna za wewnętrzne. Takie cechy strukturalne narządu i określają szereg jego specyficznych funkcji.
Charakterystyka i lokalizacja narządu
Część zewnątrzwydzielnicza trzustki stanowi 97% jej masy, a pozostałe 3% to układ hormonalny. W części zewnątrzwydzielniczej zachodzi synteza soku trawiennego (trzustkowego), który zawiera dużą liczbę enzymów:
- Trypsyna (trawienie białka);
- Chymotrypsyna (trawienie białka);
- Amylaza (rozpad węglowodanów);
- Laktaza (rozpad węglowodanów);
- Lipaza (uczestniczy w metabolizmie lipidów).
Oprócz enzymów sok trzustkowy zawiera również substancje neutralizujące kwaśne środowisko soku żołądkowego, który chroni błonę śluzową dwunastnicy przed zniszczeniem.
W części hormonalnej powstają hormony i inne substancje biologicznie czynne, na przykład:
- Insulina
- Glukagon;
- Somatostatyna i inne
Trzustka znajduje się w nadbrzuszu jamy brzusznej, a także w lewym podżebrzu. 2/3 narządu znajduje się na lewo od linii środkowej ciała, która jest narysowana pośrodku mostka. Organ ma różowo-szary kolor, miękką teksturę i klapowaną strukturę.
Struktura i szkielet
W trzustce rozróżnia się następujące części:
- Głowa;
- Szyja;
- Ciało;
- Ogon
Ciało gruczołu ma wydłużony kształt i znajduje się na poziomie pierwszego kręgu lędźwiowego. Głowa, leżąca w podkowie dwunastnicy, schodzi na poziom drugiego kręgu lędźwiowego. Przeciwny koniec jest zwężony i nazywany ogonem. Rozciąga się do lewego podżebrza, dochodząc do śledziony i nerki z nadnerczem odpowiedniej strony. Długość trzustki wynosi około 15–25 cm, szerokość około 3–5 cm, a grubość do 3 cm.
Głowa trzustki znajduje się w podkowie dwunastnicy na poziomie pierwszego lub drugiego kręgów lędźwiowych. Głowa jest pogrubiona, a jej przód jest skierowany w stronę brzucha. Z tyłu styka się z przeponą, żyłą wrotną, wspólnym przewodem żółciowym i brzuszną częścią aorty. Szyja jest cienką częścią między głową a ciałem.
Jednostką strukturalną i funkcjonalną części zewnątrzwydzielniczej jest acinus, który obejmuje komórki wydzielnicze i przewód wydalniczy wraz z gęstą siecią otaczających je naczyń włosowatych. Zestaw trądziku, który otwiera się do kanału wydzielniczego międzyzębowego, jest płatem gruczołu trzustkowego.
Małe kanały, łączące się ze sobą w większe, ostatecznie wpływają do jednego kanału trzustki. Ta formacja następnie wraz ze wspólnym przewodem żółciowym wpływa do dwunastnicy .
Funkcję wewnątrzwydzielniczą trzustki zapewniają wysepki Langerhansa, które są grupami komórek gruczołowych bogato splecionych przez naczynia włosowate. Szczególnie wiele takich skupisk w okolicy ogona narządu. Liczba wysepek Langerhansa - od 500 tysięcy do 2 milionów, ich masa całkowita - do 3 g. Wśród komórek wysepek wyróżnia się następujące.
| Rodzaj komórki | Co jest rozwijane |
| Insuliny B (70%) | Insulina |
| Insuliny A (20%) | Glukagon |
| Insuliny C, D, PP (10%) | Somatostatyna, polipeptydy trzustki itp. |
Stężenie insuliny wzrasta, gdy glukoza dostaje się do krwioobiegu. Zadaniem enzymu jest przekształcenie węglowodanu w dogodną formę do przechowywania, czyli zamianę glukozy w glikogen i przechowywanie jej w komórkach wątroby. W związku z tym glukagon ma odwrotne zadanie. Przy równowadze tych enzymów metabolizm zachodzi harmonijnie, z naruszeniem możliwe są patologie, z których jedna znana jest jako cukrzyca.
Główne objawy choroby
Funkcje narządu mogą cierpieć z powodu jego choroby. Ten sam fakt zdiagnozuje chorobę. Ponieważ jego obraz kliniczny jest bezpośrednio związany z niedoczynnością trzustki, z powodu której występują charakterystyczne objawy - ból i problemy trawienne. Proces ostry lub przewlekły zależy od tego, jaki będzie ból, siła i charakter zaburzeń przewodu żołądkowo-jelitowego będą również zależeć od przebiegu choroby.
Tak więc w przypadku chorób tego narządu występują następujące objawy:
Ból w lewym podżebrzu (10 cm nad pępkiem), może zależeć od przyjmowania pokarmu;- Nudności lub wymioty;
- Zmniejszony apetyt, jego całkowita utrata;
- Wzdęcie (wzdęcia, dudnienie w jamie brzusznej, wydzielanie dużej ilości gazu);
- Biegunka, obecność w kale tłuszczu i niestrawionych resztek jedzenia;
- Ogólne zatrucie ciała (ból głowy, zwiększone pocenie się, przyspieszenie akcji serca, silne zmęczenie i osłabienie);
- Hepatomegalia (wzrost wielkości wątroby);
- Zażółcenie skóry
Objawy te mogą wskazywać na następujące choroby:
- Zapalenie trzustki (zapalenie): ostre i przewlekłe;
- Nowotwór złośliwy narządu;
- Cukrzyca;
- Martwica trzustki.
Opis bólu trzustki
Ból trzustki może mieć inny charakter: tępy i ciągnący, cięty i ostry, który może przekształcić się w sztylet z rozwiniętym zapaleniem otrzewnej, które rozwija się, gdy otrzewna jest zaangażowana w proces zapalny.
Ostra postać zapalenia trzustki zwykle charakteryzuje się ostrym bólem obręczy, który objawia się nagle. Rozciąga się na całą lewą stronę, dolną część pleców i obszar nadbrzusza. Z powodu rozwiniętego obrzęku występuje uczucie ściskania w obszarze lokalizacji narządu, nacisk wywierany jest na wewnętrzną część żeber. W tej sytuacji leki przepisywane na skurcze będą bezużyteczne. Możesz zmniejszyć ból, przyjmując prawidłową postawę: usiądź, przechyl ciało do przodu i na dół.
Kiedy ból osiąga swój szczyt, rozwijają się wymioty. Może być kilka skurczów wymiotnych, które jednak nie złagodzą stanu. Wymioty zawierają pokarm lub żółć (jeśli żołądek był pusty) i mają gorzki lub kwaśny smak.
Wiele innych chorób może mieć podobne objawy, co komplikuje diagnozę różnicową. Na przykład silny ból i wymioty są również charakterystyczne dla osteochondrozy kręgosłupa lędźwiowego, półpaśca i zapalenia nerek. Jednak w pierwszym przypadku występuje wzrost bólu podczas badania palpacyjnego kręgów, w drugim występuje charakterystyczna wysypka, w trzecim występuje wzrost bólu podczas uderzenia w okolicy lędźwiowej. W przypadku zapalenia gruczołu trzustkowego ta symptomatologia nie jest charakterystyczna.
W przewlekłym zapaleniu trzustki ból nie jest tak ostry i z reguły występuje, gdy naruszona zostanie dieta przepisana przez lekarza. Stan przewlekły może się pogorszyć z powodu występowania nowotworów nowotworowych w narządzie.
Diagnoza chorób
Jeśli odczuwasz ból podobny do opisanego w tym artykule, musisz skonsultować się z gastroenterologiem. Aby potwierdzić diagnozę zapalenia trzustki, przepisze serię badań. Testy laboratoryjne:
- Ogólna i biochemiczna analiza krwi;
- Badanie enzymatyczne surowicy krwi;
- Analiza enzymatyczna moczu;
- Analiza kału
Ponadto konieczne jest przeprowadzenie badania ultrasonograficznego jamy brzusznej w celu ustalenia granic narządu, aby sprawdzić stan miąższu pod kątem nowotworów. Do tych celów czasami wykonuje się radiografię, ale jest ona znacznie mniej skuteczna. Najlepszą opcją do badania narządu jest warstwowy skan MRI lub CT, który dostarczy najbardziej kompletnych informacji o stanie narządu.
Leczenie i zapobieganie zapaleniu trzustki
W przypadku zdiagnozowania ostrej postaci choroby, jeśli nie jest wymagana pilna interwencja chirurgiczna, zaleca się leczenie szpitalne. W szpitalu tworzony jest pełny odpoczynek pacjenta, zapewniany jest odpoczynek w łóżku. Pierwszym etapem leczenia będzie całkowity post na okres od 24 do 48 godzin. W tym czasie roztwory leków przeciwbólowych i przeciwskurczowych, a także przeciwcholinergiczne są podawane dożylnie. Worek na lód umieszcza się na brzuchu w okolicy nadbrzusza 3-4 razy dziennie przez pół godziny.
Schemat leczenia jest przepisywany przez lekarza prowadzącego. Wszystkie te leki mają ten sam efekt - spadek aktywności enzymów trzustkowych. W celu zapobiegania odwodnieniu podaje się sól fizjologiczną. Po ustąpieniu ostrego stanu zalecana jest dieta oszczędzająca i terapia zastępcza lekami zawierającymi enzymy trawienne.
W ostrym zapaleniu trzustki dozwolone jest spożywanie niektórych potraw: chudego bulionu i płatków zbożowych, wszystkie potrawy należy gotować lub gotować w podwójnym bojlerze. W przyszłości do gotowania powinieneś używać wyłącznie niskotłuszczowego mięsa (królika, cielęciny), niskotłuszczowych produktów mlecznych. Zupy należy gotować w bulionie warzywnym. Z napojów pasują herbaty ziołowe, kompoty i galaretka.
Tak ścisła dieta jest przepisywana na okres 3 miesięcy. Należy to również obserwować w okresach remisji. Natychmiast po zaostrzeniu przewlekłego lub przeniesionego ostrego stanu choroby konieczne jest ułamkowe odżywianie: 6-8 razy dziennie w małych porcjach.
Po zdiagnozowaniu zapalenia trzustki, niezależnie od formy, następujące produkty powinny zostać wyłączone z diety:
Alkohol- Soda;
- Mocna kawa, kakao;
- Kupowane (słodkie) soki, a także owoce cytrusowe;
- Produkty wędzone;
- Czekolada i inne tłuste słodycze;
- Wszystko jest ostre, słone, marynowane i smażone.
Nawet w przypadku chorób trzustki wszystkie dolegliwości i ból można zatrzymać - w tym celu wystarczy tylko udać się na wizytę do lekarza, umówić się na spotkanie i przestrzegać diety.